9 Ιουλίου 1821

Μέρα μνήμης και η σημερινή...

Το μυαλό γυρίζει πίσω. 1821. Μέρες σκλαβιάς για τον Ελληνισμό. Και ενώ στην Ελλάδα είχε ήδη ξεκινήσει η Επανάσταση για την αποτίναξη του τουρκικού ζυγού, στην Κύπρο τα πράγματα εξελίσσονται με έναν διαφορετικό τρόπο...

Πασάς στην Κύπρο ήταν τότε ο Κουτσιούκ Μεχμέτ. Άπληστος, δόλιος και κτηνώδης. Με ένα σχέδιο ανέλαβε τη διοίκηση του νησιού: να αφαιρέσει κάθε εξουσία από τον Κύπριο Αρχιεπίσκοπο και να αρπάξει τις περιουσίες των Ελλήνων. Σύμφωνοι μαζί του και οι αγάδες. Στην Πόλη ο Σουλτάνος κρεμμάζει τον Πατριάρχη, κόβει προκρίτους και χιλιάδες κόσμο. Υπάρχει, όμως, η αφορμή της επανάστασης. Στην Κύπρο δεν υπάρχει αφορμή. Κανένα σημάδι υποψίας. Ο Αρχιεπίσκοπος Κυπριανός είναι άριστος διπλωμάτης. Προσεκτικός στην κάθε του ενέργεια. Δίνει προσωπική εγγύηση για την ειρήνη και την ασφάλεια του τόπου.

Κι, όμως, το κακό φυτρώνει εκεί που δεν το περιμένεις. Ο αρχιμανδρίτης Θεοφύλακτος Θησέας, ένας Κύπριος φλογερός επαναστάτης, έφτασε στη Λάρνακα και άρχισε να διανέμει απρόσεκτα επαναστατικές προκηρύξεις. Μερικές έφτασαν στα χέρια του Κουτσιούκ. Δεν ζητούσε καλύτερη ευκαιρία! Προσκαλεί αμέσως τους αγάδες, καταρτίζουν κατάλογο υποψήφιων θυμάτων, τον υποβάλλουν στον Σουλτάνο και ζητούν έγκριση. Στρατός φτάνει αμέσως στο νησί, αλλά ο Σουλτάνος δεν εγκρίνει τους αιμοχαρείς σκοπούς του Κουτσιούκ και των αγάδων. Αντίθετα, διατάσσει αφοπλισμό όλων των κατοίκων του νησιού.

Η διαταγή εκτελείται με τάξη και χωρίς κανένα επεισόδιο, γεγονός που στενοχωρεί αλλά δεν αποθαρρύνει τον αιμοβόρο πασά. Προσπαθεί, λοιπόν, να τον πείσει ότι μόνο όταν θανατωθούν οι πρόκριτοι και μείνουν οι Κύπριοι χωρίς αρχηγό θα είναι ασφαλισμένη η κύπρος. Κι ο Σουλτάνος, απογοητευμένος από την επιτυχία της Επανάστασης στο Μοριά και τη Στερεά Ελλάδα, επικυρώνει την απόφαση για τη θανάτωση 486 προκρίτων και τη δήμευση της περιουσίας τους. Αφήνει δε μονάχα ένα δρόμο σωτηρίας:την ατίμωση του εξισλαμισμού.

Οι κατοπινές ενέργειες του Κουτσιούκ αποτελούν δείγμα της δολιότητάς του. Ζητά από τους Αρχιερείς του νησιού να του στείλουν αντιπροσώπους κληρικούς για εγγύηση, και διανέμει φυλλάδια στα οποία εκφράζεται η ικανοποίηση του Σουλτάνου για την υλοποίηση του αφοπλισμού και η πρόθεσή του να προστατεύσει τη ζωή, την περιουσία και την τιμή των Χριστιανών.

Μετά από λίγες μέρες καλεί όλα τα υποψήφια θύματά του στο Σαράγιο, για να συντάξουν ευχαριστήρια επιστολή στον Σουλτάνο, για την πατρική του μέριμνα. Όποιον έφτανε στο Σαράγιο, τον συνελάμβαναν. Εν τω μεταξύ, οι Καραμάνοι άρχισαν τις σφαγές και τις λεηλασίες.

Μέσα σε όλα αυτά, Εθνάρχης και επίσκοποι συλλαμβάνονται μετά τη Θεία Λειτουργία και οδηγούνται μπροστά στον Κουτσιούκ. Λίγο πολύ, η συνέχεια γνωστή. Οι τρεις μητροπολίτες (Πάφου Χρύσανθος, Κυρηνείας Λαυρέντιος και Κιτίου Μελέτιος) αποκεφαλίζονται, ενώ ο Κυπριανός απαγχονίζεται.

Ήταν 9 Ιουλίου 1821, ημέρα Σάββατο...

Πηγή: Πολυδώρου, Α. (1995). Ιστορία της Κύπρου. Λευκωσία.

Η Ρωμιoσύνη εν φυλή συνότζιαιρη του κόσμου!
Κανένας δεν εβρέθηκεν για να την ιξηλείψει!
Κανένας! Γιατί σιέπει την που τα 'ψη ο Θεός μου! 
Η Ρωμιoσύνη εν να χαθεί όντας ο κόσμος λείψει!

(Βασίλης Μιχαηλίδης)